Istorija moderne unutrašnje arhitekture ponovo ispričana:
Priče o ženama dizajnerkama u Turskoj
Deniz Hasirči, Ekonomski univerzitet u Izmiru
Zeinep Tuna Ultav, Jašar Univerzitet
Melis Ornekolu Selčuk, Univerzitet u Gentu
Deniz Avči, Ekonomski univerzitet u Izmiru
Nesrazmerno prepoznavanje rada muškaraca i žena u modernoj unutrašnjoj arhitekturi evidentno je iz istorijskih primera. Zbog nedavnog pozicioniranja ove oblasti u istoriji, nedostatka dokumentacije i kratkog veka trajanja enterijera i njihovih komponenti, radovi žena dizajnerki u oblasti modernog enterijera u velikoj meri bili su izostavljeni iz istoriografskih zapisa. Uz izazove koje predstavljaju arhive koje dokumentuju domišljatost dizajna žena, priča je i dalje neadekvatna i neophodna joj je dodatna dokumentacija, kao i ponovna procena, pre nego što usmeni i fizički dokazi postanu van domašaja. U nedostatku vizuelne i tekstualne dokumentacije, usmena istorija ima potencijal da pruži suštinsko znanje, obogaćujući istorijske zapise, odajući priznanje ženama, i preoblikujući razumevanje današnje oblasti unutrašnje arhitekture sa smernicama za budućnost. Usmena istorija zavisi od subjektivnih iskaza svedoka, te je ova metoda instrumentalna u metodologiji triangulacije, kao i u formiranju sveobuhvatnih priča. Istovremeno, ograničena je na životni vek i pamćenje ispitanika i stoga zahteva veliku domišljatost istraživača u vođenju verne dokumentacije i preciznom tumačenju prikupljenih podataka, te postavljanju ovih podataka u odgovarajući kontekst.
Nedostatak fokusa na ovom pitanju u turskoj istoriografiji enterijera doveo je do ove studije, koja ima za cilj da doprinese prepoznavanju žena arhitekata enterijera iz Turske, kako na nacionalnom tako i na međunarodnom nivou. Prezentacija prikazuje isečak iz serije knjiga pod nazivom Čitanje istorije nameštaja i dizajna enterijera u Turskoj metodom usmene istorije koja istražuje živote i dostignuća nedokumentovanih žena arhitekata enterijera: Bedia Čolak (1932–2009), Bediz Koz (1936), Gozen (Čoškun) Kučukerman (1939), Nilgun Čarkači (1952), uticajnih ličnosti u razvoju profesije dizajna enterijera i nameštaja u Turskoj. Priznajući različite izazove sa kojima se žene u dizajnu suočavaju širom sveta, ova diskusija ima za cilj da istakne lokalne uslove, kao i relevantna pitanja na globalnom nivou, fokusirajući se na četiri ključne dizajnerke u Turskoj koje su zapaženo radile između 1960-ih i 1980-ih, koristeći usmenu istoriju i arhivsku građu kao sredstvo za prikupljanje informacija o dizajnerkama koje se ne mogu naći u postojećoj literaturi. Pored detaljnih intervjua, kroz privatne veze izgrađene na poverenju, uspeli smo da pristupimo i crtežima, fotografijama, beleškama i dokumentima iz ličnih arhiva, čime smo dodatno informisali istorijski narativ. Arhitektura, unutrašnja arhitektura/dizajn i umetnost su od vitalnog značaja za omogućavanje jednake i ravnopravne društvene reprezentacije, rodnog izražavanja i prostornog postojanja. Moderni narativ, kojim dominiraju muški dizajneri, odražava visoko prioritetno priznanje u istoriografiji iz čijih su glavnih narativnih tokova žene arhitekte (enterijera) vremenom izbledele i postale anonimne, bez odgovarajućeg mesta kako u akademskoj literaturi tako i u dominantnim medijima. Ova studija istražuje istaknute ženske figure u turskom modernom dizajnu enterijera, naglašavajući njihov često umanjivan uticaj u struci, i ima za cilj da odgovori na ovo odsustvo pružanjem platforme za ženske glasove i njihov zanemareni rad u dizajnu.
